Wat bezielt je? Lector Jan van der Stoep over jezelf zijn in je werk

Jezelf zijn in je werk is belangrijk en mooi. Filosoof en lector Jan van der Stoep geeft tips voor een goed gesprek over onze persoonlijke bezieling.

‘Waarom werk je hier?’ of: ‘Wat was je mooiste moment in de afgelopen week?’ Die vragen stelde Jan van der Stoep aan medewerkers van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) als ijsbreker om in gesprek te gaan over hun persoonlijke bezieling voor hun werk. “Dat voelde eerst wat ongemakkelijk. Mogen we daar onder werktijd over praten?, was een veelgehoorde reactie. Maar toen het gesprek eenmaal gevoerd was, zei bijna iedereen: dat moeten we vaker doen!”

Jan van der Stoep geeft sinds kort leiding aan het lectoraat Bezieling en Professionaliteit aan de CHE. Dat lectoraat helpt drie organisaties - waaronder Lelie zorggroep - onder andere bij het gesprek over de identiteit. Bij het lectoraat hoort ook Simon Polinder die al vier jaar bij het onderzoek en de ontwikkeling van de identiteit van Lelie zorggroep betrokken is.

De vraag waarom iemand voor een beroep kiest, houdt Jan al zijn hele leven bezig, vertelt hij. Hij werkt al jaren op de CHE en ziet daar studenten die vol idealen en ambitie aan een studie beginnen. Zeker bij studenten die voor een zorgopleiding gekozen hebben, ziet hij een sterke motivatie die soms wel op een soort roeping lijkt. “Je wilt van betekenis zijn. De wereld wat mooier maken. Mensen steunen in hun nood. Daar zit de drive van iedere zorg- en hulpverlener.” In de praktijk van elke dag valt het echter tegen om vanuit die roeping te blijven werken en dat gevoel levend te houden, zo merkt de lector. “Door alle verplichtingen en werkdruk is er vaak veel minder ruimte om het over je idealen te hebben, dan je gewend was in je studie.”

Maskers af
Jan is blij dat organisaties als Lelie zorggroep nu bewust ruimte maken om dat gesprek midden in de drukte van de zorg wel te blijven voeren. Zo wordt binnen onze organisatie een methode voor vorming en toerusting ontwikkeld en krijgt elke medewerker tijd om hierover te kunnen praten. “‘Wie ben jij nu echt? Mag ik achter je professionele masker kijken?’, het is prachtig om over die vragen in gesprek te kunnen gaan. Al snap ik dat het ook eng kan zijn om in je hart te laten kijken.”

Jan ziet tot zijn spijt dat praten over wat je bezielt ook snel als verloren tijd wordt gezien. Ook in christelijke organisaties. “Dat moeten we niet laten gebeuren, want dan haal je juist de bezieling uit je organisatie. Er zijn geen vanzelfsprekende antwoorden meer op de vraag ‘wie ben jij?’ Dus stel elkaar gewoon die vraag en luister vooral ook naar elkaars antwoord. Leer van elkaar. Alleen dan krijgt de identiteit van Lelie zorggroep echt inhoud. Voor zowel medewerkers als cliënten.”

Leren van de vorige generaties

Het mooie van werken in de (ouderen)zorg is dat generaties elkaar ontmoeten. Juist als het gaat over vragen rond zingeving en bezieling is dat heel waardevol, stelt Jan van der Stoep. “Jongeren moeten tegenwoordig ‘het maximale uit hun carrière halen’, zijn bang om verkeerde keuzes te maken. De naoorlogse generatie was bezig het land op te bouwen. Ze deden eenvoudig wat nodig was en waren minder met keuzes bezig. Daar kunnen de jongeren van nu iets van leren. Jij hoeft je leven niet zelf te maken. Doe maar gewoon goed en trouw je werk. Daar zouden heel wat jongeren mee geholpen zijn, denk ik. Dus praat niet alleen met elkaar, maar ook eens met een cliënt over elkaars bezieling.”

Jongeren kunnen daarin ook iets leren van hun oudere collega’s die soms al dertig of veertig jaar in de zorg werken en soms gewoon in hetzelfde verpleeghuis. Jan ziet tegenwoordig veel jongeren die voortdurend van baan wisselen. “Wie zou een meer voldaan gevoel hebben aan het eind van zijn loopbaan? Degene die elke twee jaar van baan hopte en zich eigenlijk niet aan een organisatie, maar alleen aan zichzelf kan verbinden? Of degene die zich jarenlang aan een organisatie of verpleeghuis, aan zijn cliënten verbonden heeft en meegeholpen heeft daaraan te bouwen?”

Wat vertel je op een verjaardag over jezelf?

Praten en nadenken over wat jou bezielt. Dat klinkt misschien zweverig en ver van je bed. Maar eigenlijk doen we dat allemaal, zegt Jan van der Stoep. “Begin eens bij wat je vertelt op een verjaardag over jezelf. Daarin zit al zoveel verstopt waar je verder over door kunt praten. Vind je het makkelijk hierop te antwoorden en met trots te vertellen over het werk dat je doet of deed, dan zit je dicht bij je bezieling. Vind je het moeilijker dit te vertellen, dan ben je wellicht ook wat verwijderd geraakt van je motivatie en is dat reden hierover na te denken en met iemand over te praten.”

Werken met waardering

Het mooie van samenwerken in een organisatie, is dat je bent aangewezen op de talenten van een ander, stelt Jan van der Stoep. Omgekeerd is die ander weer aangewezen op jouw talent en creativiteit. Dat vraagt om waardering van elkaar. “Daarom vind ik jullie huidige campagne ‘werken met waardering’ ook zo mooi. Dat heeft alles met het Bijbelse begrip ‘shalom’ te maken, wat vrede betekent. We zijn gemaakt om te leven in harmonie met God, met onze naaste en met de schepping. Je kunt alleen in vrede met elkaar leven, als je van betekenis voor elkaar kunt zijn. Ons geluk zit in de onderlinge relatie tot elkaar en hoe we elkaar kunnen versterken. Dat geldt ook voor de zorgrelatie. Als een cliënt alleen maar kan ontvangen, is er geen sprake van ‘shalom’. Daarom is het goed als er ruimte is om waardering en dank uit te spreken naar elkaar. In de zorg bestaat het risico dat mensen zich uit roepingsbesef wegcijferen voor de ander en de balans tussen geven en ontvangen verdwijnt. Met de nadruk op waardering voor elkaar bouw je tegelijk aan de identiteit van de organisatie en de manier waarop je samen wilt werken met medewerkers en cliënten.”

Dit artikel komt uit het Lelie magazine dat in december 2019 verscheen.
Klik hier om door dit Lelie magazine te bladeren. Klik hier om het meest recente Lelie magazine gratis aan te vragen.

Ook werken bij Lelie zorggroep? Kijk hier of er een vacature is die bij je past.

Lees hier meer over een nieuwe samenwerking tussen de Christelijke Hogeschool Ede en Lelie zorggroep.